Studia w ZEB
Seminaria magisterskie
Uwagi dotyczące przygotowywania referatów i przebiegu seminariów są tutaj.
Prace magisterskie
Prace wykonywane w naszym Zakładzie dotyczą różnych aspektów ekologii ptaków lub nietoperzy. Od kandydatów na magistrantów oczekujemy zdolności do długiej pracy w terenie, umiejętności klarownego wypowiadania się w formie pisemnej, dobrego przygotowania ogólnobiologicznego i znajomości angielskiego na poziomie umożliwiającym rozumienie tekstów naukowych.
Potencjalni magistranci powinni porozumieć się z jedną z zatrudnionych w Zakładzie osób z tytułem doktora, która zostanie promotorem pracy. Idealną parę magistrant-promotor tworzą dwie osoby o podobnych zainteresowaniach naukowych. Studenci i opiekunowie ich prac magisterskich z reguły spędzają wiele godzin razem, jest więc oczywiste, że powinny to być osoby, które wzajemnie dobrze się tolerują.
Przykładowe tematy prac magisterskich
Zależności między wielkością terytorium a jego zasobnością w pokarm u pluszczy (Cinclus cinclus) w okresie godowym
Wybiórczość stanowisk rozrodczych i godowych borowca wielkiego Nyctalus noctula (Vespertilionidae, Chiroptera) w parkach Wrocławia
Aktywność socjalna i wokalna nietoperzy rojących się przy podziemiach
Wpływ ukrycia gniazda na udatność lęgów kosa (Turdus merula)
Wpływ czynników środowiskowych na inkubację samca trzcinniczka (Acrocephalus scirpaceus)
Wpływ czynników środowiskowych na rozwój postembrionalny piskląt trzciniczka Acrocephalus scirpaceus
Sezonowe zmiany aktywności nietoperzy (Chiroptera) w dolinie środkowej Odry
Dynamika liczebności ptaków wodno-błotnych na wybranych stawach województwa Opolskiego w cyklu rocznym
Płomykówka Tyto alba w województwie Dolnośląskim – stan populacji, zagrożenia i ochrona
Wewnątrzpopulacyjna i międzypopulacyjna zmienność wokalizacji gacka
brunatnego Plecotus auritus (Vespertilionidae, Chiroptera)
Struktura lasu a występowanie świstunki leśnej Phylloscopus sibilatrix
Aktywność socjalna i wokalna nietoperzy rojących się przy podziemiach
Zmiany liczebności mopka (Barbastella barbastellus) na Śląsku w ostatniej dekadzie, na podstawie wyników zimowych liczeń nietoperzy w obiektach podziemnych.
Sezonowe i dobowe zmiany taktyk żerowania zimujących gawronów (Corvus frugilegus).
Wiosenny i jesienny terytorializm kopciuszków (Phoenicurus ochruros).
Sezonowe i dzienne zmiany aktywności susłów moręgowanych (Spermophilus citellus) w populacji w powiecie wołowskim.
Reakcja susłów moręgowanych Spermophilus citellus na drapieżnika w populacji w powiecie wołowskim.
Sezonowe zmiany w wykorzystaniu budek przez nietoperze (Chiroptera) w środowisku miejskim Wrocławia.
Liczebność i rozmieszczenie przedstawicieli rodzaju Sylvidae w wybranych parkach Wrocławia.
Skład gatunkowy i liczebność zespołu lęgowych ptaków w dzielnicy willowej dużego miasta, na przykładzie Ołtaszyna we Wrocławiu.
Rozwój technik żerowania u młodych łysek (Fulica atra).
Śmiertelność kręgowców na lini kolejowej Długołęka-Borowa Oleśnicka.
Charakterystyka zachowań nietoperzy rojących się przy podziemiach.
Aktywność zimowej kolonii karlika malutkiego w Świdnicy.
Śmiertelność kręgowców na lini kolejowej Siechnice-Czernica.
Najczęsciej zadawane pytania
Co to znaczy, że ktoś jest na studiach magisterskich w jakimś konkretnym zakładzie?
Uczestniczy w seminariach magisterskich i zdobywa specjalistyczną wiedzę w ramach pracowni prowadzonej przez pracowników tego zakładu. Dodatkowo, we współpracy z promotorem, realizuje własny projekt badawczy (pracę magisterską).
Na czym polegają seminaria magisterskie?
Seminaria polegają na dyskutowaniu referatów prezentowanych przez uczestników grupy seminaryjnej. Referaty są powiązane z działalnością badawczą zakładu; z reguły tematy proponuje osoba prowadząca seminarium. Ocena z seminarium jest średnią z dwóch ocen: aktywności uczestnika seminarium jako odbiorcy referatu (udział w dyskusji) oraz jakości wygłoszonego referatu.
A pracownia specjalizacyjna?
Pracownia ma na celu zaznajomienie studentów z praktycznym zastosowaniem technik badawczych. W ZEB zajęcia na pracowni obejmują między innymi metody stosowane w ornitologii i chiropterologii, ilościowe pomiary zachowania oraz zastosowanie metod statystycznych.
Co to jest „ekologia behawioralna”?
To dział ekologii, znany również jako „etoekologia”, zajmujący się badaniem behawioralnych adaptacji do środowiska. „Środowisko” jest rozumiane bardzo szeroko – w jego skład wchodzą zarówno elementy nieożywione (przykładowy problem badawczy: jak zachowania migracyjne zwierząt zależą od pogody), osobniki innych gatunków (np. badania przystosowań antydrapieżniczych) i osobniki tego samego gatunku (np. terytorializm, opieka rodzicielska, dobór płciowy).
Tylko ekologia behawioralna i nic poza tym?
Zajmujemy się także ochroną przyrody i publikujemy opisowe prace dotyczące różnych innych, poza zachowaniem, elementów ekologii badanych gatunków.
Czy prace magisterskie w ZEB można robić tylko na ptakach i ssakach?
Tak. Żeby projekt miał realną szansę na realizację, student potrzebuje kompetentnej osoby (promotora), która pomoże mu zaprojektować badania, wykonać je oraz przeanalizować dane i przedyskutować wyniki w świetle dostępnej wiedzy. Promotor powinien nie tylko mieć wiedzę teoretyczną na temat aspektu zachowania, którego praca dotyczy (np. opieka rodzicielska, konkurencja, dobór płciowy), ale także dobrze znać grupę zwierząt, a najlepiej konkretny gatunek, na którym mają być przeprowadzone badania. Pracownicy ZEB zajmują się analizą zachowań ssaków i ptaków.
Jestem w ciąży. Raczej nie będę mogła pracować w terenie. I co?
Coś wymyślimy. Są tematy polegające na analizie materiałów wideo, albo plików z nagranymi dźwiękami. Jeżeli znasz jakiś język programowania (albo chcesz się nauczyć), możliwe jest także wykonanie badań teoretycznych.
Zamierzam, w ramach pracy magisterskiej, zająć się badaniami terytorializmu niedźwiedzi brunatnych. Będę tropić je w Karpatach, po polskiej i słowackiej stronie, zimne noce spędzę wpatrując się w płomienie ogniska. Czy to dobry plan?
Najpierw należałoby sprawdzić, czy terytorializm niedźwiedzi nie jest już dobrze przebadanym zagadnieniem (można zacząć od Google Scholar). Ale nawet zakładając, że byłoby jeszcze coś do zrobienia, plan ma pewne luki. Niedźwiedzi jest mało i, najprawdopodobniej, w ciągu kilku miesięcy przeznaczonych na realizację pracy magisterskiej, uda się zgromadzić dane o dwóch-trzech osobnikach. Idealnie byłoby śledzić osobniki z nadajnikami telemetrycznymi. Ograniczenie się do tropienia nieoznakowanych osobników metodą „odcisk w błocie / kłaki na jeżynach”, raczej nie przyniesie wartościowych danych. Podsumowując, potencjalne koszty i czas potrzebny na realizację takiego projektu wykluczają go jako temat pracy magisterskiej.
To jak wybrać temat pracy?
Tematy można zaklasyfikować do trzech grup:
Idealne Promotorka mówi: „sama bym to chętnie zrobiła, ale przecież się nie rozdwoję”. Student: „zarąbisty temat”. Razem pracują w terenie, niekiedy w większym zespole (inni badacze, doktoranci, studenci). Student korzysta z zasobów promotora (wiedza, czas, administracyjne zgody i licencje, sprzęt, oprogramowanie, mineralna), a promotor z pomocy studenta. Jeżeli badania przebiegają bez większych przeszkód, realizacja takiego projektu z reguły daje publikowalne wyniki. Projekt może też być dobrym startem do studiów doktoranckich.
Dobre Temat leży w obrębie zainteresowań promotora, a projekt jest dobrze przemyślany i wykonalny. Z różnych względów (np. logistyka, sytuacja rodzinna, chęć realizacji własnych zainteresowań) student decyduje się jednak pracować na innym terenie lub/i innym gatunku. Promotor ma godziny dydaktyczne za opiekę nad pracą magisterska, ale żadnej pomocy w swoich badaniach.
Akceptowalne Badania są wykonalne, tzn. możliwe jest zgromadzenie wystarczającej ilości danych w ciągu kilku miesięcy. Temat jest ciekawy, jednak promotor nie jest ekspertem w tej dziedzinie. Opcja zarezerwowana dla uroczych indywidualistów, którzy potrafią przekonać potencjalnego promotora, że warto się poświęcić (tzn. stać się ekspertem). Z perspektywy promotora, mimo godzin dydaktycznych, ogólny bilans jest jednak ujemny.
Są jakieś wstępne warunki, które musi spełnić osoba starająca się o przyjęcie na studia w ZEB?
Oczekujemy, że nasi przyszli studenci znają angielski w stopniu umożliwiającym czytanie naukowych tekstów (a nie mozolne tłumaczenie, albo „ogarnianie” przy użyciu translatorów). Atutem jest wcześniejsza działalność w kołach naukowych. Warto też przedyskutować z potencjalnym promotorem pracy ewentualne wątpliwości związane z realizacją projektu: gdzie, kiedy, ile to będzie kosztowało, co umieć na starcie, co będzie trzeba nauczyć się w trakcie badań itp.
A po co ten angielski?
98% literatury naukowej jest w tym języku.
Już kiedyś byłem z wizytą w ZEB, po wpis do indeksu. Jestem nieśmiały, a tam wszyscy mają takie zimne oczy. Co robić?
Na początku dobrym rozwiązaniem jest kontakt przez email. Lista adresów i opis zainteresowań naukowych pracowników ZEB jest na stronach zakładu. ZEB współpracuje przy realizacji zajęć dydaktycznych ze Stacją Ornitologiczną i studenci w obydwóch jednostkach mają wspólne seminaria i pracownię specjalizacyjną.